12 Tρόποι Για Να Ενισχύσουμε Την Αυτοπεποίθηση Του Παιδιού Μας

Κάθε άτομο γεννιέται με φυσική αυταξία και αυθόρμητη αυτοαποδοχή. Aυτές οι εγγενείς ιδιότητες επηρεάζονται κατά την διάρκεια της ζωής μας, από πολιτισμικούς παράγοντες, από την οικογένεια και από τους συνομηλίκους.
Τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να είναι συνεσταλμένα, να μην είναι ανοικτά σε νέες εμπειρίες , δεν κάνουν εύκολα φίλους και μερικές φορές είναι επιθετικά. Νιώθουν εύκολα απόρριψη, και αυτό τα αποτρέπει από το να δοκιμάσουν. Συχνά συγκρίνουν τον εαυτό τους με άλλους και επηρεάζονται πολύ εύκολα από τη γνώμη τους. Θεωρούν αυτόματα τη γνώμη και τη συμπεριφορά άλλων πιο σωστή, χωρίς να τολμούν να πιστέψουν στη δική τους άποψη.

Η χαμηλή αυτοπεποίθηση λειτουργεί σαν φαύλος κύκλος.

Το παιδί αποσύρεται από την προσπάθεια, δεν παίρνει πρωτοβουλίες γιατί πιστεύει ότι δεν είναι αρκετά ικανό. Έτσι η επίδοσή του μειώνεται, παραιτείται και με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται η αρνητική αυτοεικόνα του.
Η αυτοεκτίμηση δεν πρέπει να συγχέεται με την αλαζονεία, την υπεροψία και τον εγωκεντρισμό. Έχει διαφορά να λέω: “Εγώ τα ξέρω όλα και δεν κάνω ποτέ λάθη”, από το να λέω: “Είμαι ένα ικανό άτομο και προσπαθώ πάντα να γίνω το καλύτερο που μπορώ”.

Τι μπορούν οι γονείς να κάνουν για να ενισχύσουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού τους;

1. Η πιο σημαντική καθημερινή άσκηση είναι ο έπαινος

Έπαινος είναι όταν μιλάμε θετικά για τον εαυτό μας. Είναι απαραίτητο να μάθουμε να επαινούμε τον εαυτό μας για το παραμικρό θετικό που κάναμε, για το παραμικρό θετικό στοιχείο του χαρακτήρα μας. Τη θετική συμπεριφορά μας, τις πρωτοβουλίες μας, τα επιτεύγματά μας. Ο έπαινος πρέπει να είναι συγκεκριμένος και να περιγράφει με λεπτομέρεια την πράξη ή την ιδιότητα. Ο έπαινος δεν σημαίνει ότι θα εγκρίνουμε όλα όσα κάνουμε. Ή ότι θα σταματήσουμε να προσπαθούμε. Είναι όμως πολύ σημαντικό να αναγνωρίζουμε τα θετικά μας γιατί όσο κι αν νομίζουμε ότι δεν υπάρχουν, είναι εκεί να τα ανακαλύψουμε.

2. Αποδοχή

Αποδεχόμαστε τις μοναδικές ικανότητες και ταλέντα του παιδιού. Ίσως να μην πληρούν τις προσδοκίες μας, ίσως να μην είναι τέλεια, αλλά είναι αρκετά καλά, έτσι όπως είναι τη δεδομένη στιγμή. Αποδεχόμαστε τυχόν ελαττώματα και αδυναμίες, χωρίς να σημαίνει ότι συμφωνούμε κιόλας. Αποδεχόμαστε τα παιδιά μας γι αυτό που είναι και όχι γι αυτό που κάνουν!

3. Όχι στις συγκρίσεις

Πάντα η σύγκριση φέρνει αρνητικά συναισθήματα. Πρέπει να θυμόμαστε ότι ο καθένας έχει τον μοναδικό του χαρακτήρα και προσωπικότητα. Η ζήλεια μας αποπροσανατολίζει από τον εαυτό και συγκεντρώνει την προσοχή μας στους άλλους. Δεν χρειαζόμαστε τον μιμητισμό. Εξάλλου η τελειότητα των άλλων συχνά είναι επιφανειακή. Ας προσπαθήσουμε να είμαστε αληθινοί με τον εαυτό μας και η πορεία μας θα είναι πιο πλούσια για εμάς.

4. Αποτυχία και επιτυχία

Ο ορισμός της επιτυχίας και της αποτυχίας δεν είναι σαφείς και ορθές. Ο προορισμός είναι το ίδιο το ταξίδι. Κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε και αυτό είναι αρκετά καλό. Το ιδανικό συνήθως είναι ψεύτικο. Πολύ σημαντικό να θυμόμαστε ότι δεν είμαστε τα λάθη μας, όσο και αν νομίζουμε μερικές φορές ότι έχουμε κολλήσει σε αυτά. Αυτά που φαίνονται αρχικά σαν επιτυχίες, μπορεί να μην είναι, ενώ αυτά που φαίνονται σαν αποτυχίες μπορεί τελικά να αποδειχθούν καλύτερα και από τις επιτυχίες.

5. Υπομονή με τα λάθη μας

Το να κάνει κάποιος λάθη είναι ανθρώπινο. Το αναγνωρίζουμε, μαθαίνουμε και προχωράμε μπροστά με προσοχή μην το επαναλάβουμε. Επιβραβεύουμε τον εαυτό μας για κάθε μας προσπάθεια. Αν πάλι παρατηρήσουμε ότι κάνουμε συχνά το ίδιο λάθος, θα πρέπει να ψάξουμε τους λόγους και ίσως να ζητήσουμε και βοήθεια.

6. Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να κάνουν όνειρα

Ακόμα κι αν τα όνειρα των παιδιών ακούγονται εξωπραγματικά ή απίθανα, ας μην βιαστούμε να τα απορρίψουμε. Το ζητούμενο είναι να δημιουργούμε ρεαλιστικούς τρόπους εκπλήρωσής τους και όχι να τα απαξιώνουμε ή να τα χλευάζουμε. Εδώ χρειάζεται προσοχή να μην “επιβάλλουμε” στα παιδιά τα δικά μας όνειρα ή να τα “ενσωματώνουν” ως δικά τους.

7. Τα μαθαίνουμε να βάζουν στόχους

Για να πραγματοποιηθούν όμως τα όνειρα, χρειάζεται να μάθουμε στα παιδιά να βάζουν στόχους. Στόχους μικρούς και ρεαλιστικούς. Χρειάζεται να τα μάθουμε να είναι ευέλικτα στην πραγματοποίηση των στόχων και ανθεκτικά στην απόρριψη, δίνοντας έμφαση στην προσπάθεια και όχι στο αποτέλεσμα.

8. Αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά τους

Τα συναισθήματα δεν έχει νόημα να τα εκλογικεύουμε. Χρειάζονται αναγνώριση, αποδοχή και κατάλληλη έκφραση. Ως γονείς βοηθάει να κάνουμε εμείς τη “γέφυρα” του συναισθήματος με τη λογική, ακούγοντας τα παιδιά μας, αναγνωρίζοντας τα συναισθήματά τους, ενθαρρύνοντας τα με υγιείς τρόπους έκφρασης, όπως ημερολόγιο, ζωγραφική, αθλητισμό κτλ.

9. Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να χρησιμοποιούν τη διαίσθησή τους

Τα ενθαρρύνουμε να χρησιμοποιούν τη διαίσθησή τουςΦ, ως πυξίδα στην επίλυση των δυσκολιών τους και την εσωτερική τους κρίση (internallocus of evaluation) και όχι του εξωτερικού περιβάλλοντος (externallocus of evaluation). Στο εξωτερικό περιβάλλον περιλαμβάνονται και οι ίδιοι οι γονείς, που άθελά μας μερικές φορές “επιβάλλουμε” τη δική μας κρίση. Φυσικά αυτό εξαρτάται από την ηλικία του παιδιού και από την επικινδυνότητα της απόφασης που καλούνται να πάρουν.

10. Μαθαίνουμε στα παιδιά μας να αναγνωρίζουν τις ανάγκες τους

Αυτό γίνεται αναγνωρίζοντας και ονοματίζοντας αρχικά εμείς τις ανάγκες τους για λογαριασμό τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι αναγνωρίζοντάς τες πρέπει και να τις ικανοποιήσουμε. Αρκεί να τις αναγνωρίσουμε για να νιώσουν ότι είναι σημαντικές και αν είναι εφικτό τις ικανοποιούμε, αν και πολλές φορές μόνο και μόνο η αναγνώρισή τους, τους αρκεί!

11. Τα μαθαίνουμε να φροντίζουν τον εαυτό τους

Μαθαίνοντας στα παιδιά μας να φροντίζουν τον εαυτό τους, τους μεταδίδουμε το μήνυμα ότι αυτός έχει αξία. Ας γίνουμε εμείς το παράδειγμα φροντίδας του εαυτού, προσέχοντας το σώμα μας, τη διατροφή μας, τον χώρο που ζούμε, ζητώντας τη φροντίδα και τη βοήθεια από τους γύρω μας.

12. Η πειθαρχία βοηθός για την αυτοεκτίμηση

Πειθαρχία σημαίνει σεβασμός στους κανόνες και δέσμευση στους στόχους μας. Αυτό επιτυγχάνεται με τα όρια. Όρια σταθερά, μαλακά, με συνέπεια όπου χρειάζεται και διαπραγματεύσιμα όπου βλέπουμε ότι υπάρχει δυσκολία να τηρηθούν. Τα όρια δίνουν ασφάλεια, μας γειώνουν στην πραγματικότητα και δείχνουν ενδιαφέρον!
Η αυτοεκτίμηση λοιπόν παρόλο που είναι εγγενής αξία, ενισχύεται και καλλιεργείται. Ας γίνουμε εμείς το παράδειγμα για τα παιδιά μας, αρχίζοντας από τη φροντίδα της δικής μας αυτοεκτίμησης και ας γίνουμε εμείς ο καθρέφτης τους, χωρίς παραμορφώσεις και παρεμβολές!

Λίγα λόγια για την Αρθρογράφο

Η Πόπη Γιαλυράκη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Οι πρώτες της σπουδές ήταν στην διοίκηση επιχειρήσεων (Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών). Ωστόσο, οι προσωπικές της ανησυχίες και η ευαισθησία της για τις ανθρώπινες σχέσεις την οδήγησαν να συνεχίσει τις σπουδές της ως Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας (Προσωποκεντρική προσέγγιση) στο ΙCPS σε συνεργασία με το Aγγλικό Πανεπιστήμιο του Strathclyde, σε επίπεδο Diploma και κατόπιν Μaster, όπου είχε σαν θέμα τους γονείς και την εφηβεία.

Ειδικεύτηκε 2 χρόνια στο Playtherapy από την Playtherapy Greece, μέλος του PlayTherapy International (PTI), εγκεκριμένο από τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας, έχει πιστοποιηθεί ως Ψυχοθεραπεύτρια από την Ευρωπαική Εταιρία Ψυχοθεραπείας (EAP) και Προσωποκεντρική επόπτρια.
Τελευταία εκπαιδεύτηκε στην Focusing βιωματική θεραπεία και τώρα εκπαιδεύεται ως Focusing εκπαιδεύτρια.